Golaýda Gollandiýanyň hökümet web sahypasy Gollandiýa bilen Germaniýanyň Demirgazyk deňziniň sebitinde 2024-nji ýylyň ahyryna çenli ilkinji tebigy gazyň öndürilmegine garaşylýan täze gaz ýatagyny burawlajakdygyny habar berdi. Bu nemesleriň ilkinji gezek Geçen ýyl Aşaky Saksoniýanyň hökümeti Demirgazyk deňzinde gaz gözlegine garşydygyny mälim edeninden bäri hökümet pozisiýasyny üýtgetdi.Diňe bu däl, ýaňy-ýakynda Germaniýa, Daniýa, Norwegiýa we beýleki ýurtlar deňizde ýel elektrik ulgamyny birleşdirmek meýilnamasyny mälim etdiler.Energyewropa ýurtlary güýçlenýän energiýa üpjünçilik krizisine garşy göreşmek üçin hemişe “bilelikde” durýarlar.

Demirgazyk deňzini ösdürmek üçin köpmilletli hyzmatdaşlyk

Gollandiýanyň hökümeti tarapyndan ýaýradylan habara görä, Germaniýa bilen hyzmatdaşlykda işlenip düzülen tebigy gaz baýlyklary iki ýurduň serhet ýakasynda ýerleşýär.Iki ýurt bilelikde gaz ýatagy tarapyndan öndürilýän tebigy gazy iki ýurda daşamak üçin turbageçiriji gurar.Şol bir wagtyň özünde, iki tarap gaz ýatagyny elektrik bilen üpjün etmek üçin golaýdaky Germaniýanyň deňiz ýel fermasyny birikdirmek üçin suwasty gämilerini hem ýerleşdirer.Gollandiýa tebigy gaz taslamasy üçin ygtyýarnama berendigini we Germaniýanyň hökümetiniň bu taslamany tassyklamagy çaltlaşdyrýandygyny aýtdy.

Şu ýylyň 31-nji maýynda Gollandiýanyň tebigy gaz töleglerini rublda tölemekden ýüz öwürendigi sebäpli Russiýa tarapyndan kesilendigi aýdylýar.Senagat analitikleri, Gollandiýada ýokarda agzalan çäreleriň bu krizise garşydygyna ynanýarlar.

Şol bir wagtyň özünde Demirgazyk deňiz sebitindäki deňizdäki ýel energiýasy pudagy hem täze mümkinçilikleri döretdi.“Roýter” habar gullugynyň habaryna görä, Germaniýa, Daniýa, Belgiýa we beýleki ýurtlar ýaly Europeanewropa ýurtlary ýaňy-ýakynda Demirgazyk deňzinde deňiz ýel energiýasynyň ösmegine goldaw berjekdiklerini we serhetaşa birleşdirilen elektrik torlaryny gurmagy maksat edinýändiklerini aýtdylar.“Roýter” habar gullugy Daniýanyň “Energinet” grid kompaniýasyna salgylanyp, bu kompaniýanyň Demirgazyk deňzindäki energiýa adalarynyň arasynda elektrik torlarynyň gurluşygyny ösdürmek üçin Germaniýa we Belgiýa bilen eýýäm gepleşik geçirýändigini aýtdy.Şol bir wagtyň özünde Norwegiýa, Gollandiýa we Germaniýa beýleki elektrik geçiriji taslamalaryny meýilleşdirip başlady.

Belgiýanyň tor operatory Elia-nyň baş direktory Kris Piters: “Demirgazyk deňzinde birleşdirilen set gurmak çykdajylary tygşytlap we dürli sebitlerde elektrik önümçiliginiň üýtgemegi meselesini çözüp biler.Deňizdäki ýel güýjüni mysal hökmünde alsak, birleşdirilen torlaryň ulanylmagy işe kömek eder.Kärhanalar elektrik energiýasyny has gowy paýlap we Demirgazyk deňzinde öndürilen elektrik energiýasyny ýakyn ýurtlara tiz we wagtynda ýetirip bilerler. ”

.Ewropanyň energiýa üpjünçiligi krizisi güýçlenýär

Europeanewropa ýurtlarynyň soňky döwürde ýygy-ýygydan “birleşmeginiň” sebäbi esasan birnäçe aýlap dowam eden dartgynly energiýa üpjünçiligi we barha çynlakaý ykdysady inflýasiýa bilen baglanyşykly.Unionewropa Bileleşigi tarapyndan ýaýradylan iň soňky statistiki maglumatlara görä, maý aýynyň ahyryna ýewro zonasyndaky inflýasiýa derejesi 1997-nji ýyldan bäri iň ýokary dereje 8.1% -e ýetdi. Şolaryň arasynda EUB ýurtlarynyň energiýa çykdajylary hatda 39,2% ýokarlandy. geçen ýylyň degişli döwri bilen deňeşdirilende.

Şu ýylyň maý aýynyň ortalarynda Europeanewropa Bileleşigi rus energiýasyndan dynmak maksady bilen “REPowerEU energiýa meýilnamasyny” resmi taýdan teklip etdi.Meýilnama laýyklykda theB energiýa üpjünçiliginiň diwersifikasiýalaşdyrylmagyny dowam etdirer, energiýa tygşytlaýjy tehnologiýalaryň ulanylmagyny höweslendirer we gaýtadan dikeldilýän energiýa desgalarynyň ösüşini çaltlaşdyrar we gazylyp alynýan ýangyçlaryň çalşylmagyny çaltlaşdyrar.2027-nji ýyla çenli EUB Russiýadan tebigy gaz we kömür importyndan doly dynar, şol bir wagtyň özünde energiýa garyndysynda gaýtadan dikeldilýän energiýanyň paýyny 2030-njy ýylda 40% -den 45% -e çenli ýokarlandyrar we 2027-nji ýyla çenli gaýtadan dikeldilýän energiýa maýa goýumlaryny çaltlaşdyrar. EUB ýurtlarynyň energiýa howpsuzlygyny üpjün etmek üçin her ýylda azyndan 210 milliard ýewro goşmaça maýa goýum goýlar.

Şu ýylyň maý aýynda Gollandiýa, Daniýa, Germaniýa we Belgiýa hem deňizdäki ýel energiýasy baradaky iň soňky meýilnamany bilelikde yglan etdiler.Bu dört ýurt 2050-nji ýyla çenli azyndan 150 million kilowat deňiz ýel energiýasyny gurar, bu häzirki gurlan kuwwatdan 10 esse köp we umumy maýa goýumynyň 135 milliard ýewrodan geçmegine garaşylýar.

Energiýanyň öz-özüne ýeterlik bolmagy gaty kyn mesele

Şeýle-de bolsa, “Roýter” habar gullugy häzirki wagtda Europeanewropa ýurtlarynyň energiýa hyzmatdaşlygyny güýçlendirmek üçin köp işleýändiklerine garamazdan, taslama durmuşa geçirilmezden ozal maliýeleşdirmek we gözegçilik etmekde kynçylyklara duçar bolýandygyny aýtdy.

Häzirki wagtda Europeanewropa ýurtlaryndaky deňizdäki ýel fermalarynyň, adatça, elektrik geçirijisi üçin nokat kabellerini ulanýandyklaryna düşünilýär.Her deňizdäki ýel fermasyny birleşdirýän birleşdirilen elektrik seti guruljak bolsa, dizaýn etmek ýa-da gurmak has çylşyrymlydygyna garamazdan, her bir elektrik öndüriji terminaly göz öňünde tutmaly we güýji iki ýa-da has köp energiýa bazaryna geçirmeli.

Bir tarapdan, transmilli elektrik geçirijileriniň gurluşyk bahasy gaty ýokary."Roýter" habar gullugy hünärmenleriň sözlerine salgylanyp, serhetaşa özara elektrik toruny gurmak üçin azyndan 10 ýyl gerek boljakdygyny we gurluşygyň bahasy milliardlarça dollardan geçip biljekdigini aýtdy.Beýleki tarapdan, Demirgazyk deňziniň sebtine gatnaşýan Europeanewropa ýurtlarynyň köpüsi bar we Angliýa ýaly EUB däl ýurtlar hem bu hyzmatdaşlyga goşulmak isleýär.Netijede, degişli taslamalaryň gurluşygyna we işleýşine nädip gözegçilik etmelidigi we girdejini nädip paýlamalydygy hem esasy mesele bolar.

Aslynda, häzirki wagtda Europeewropada diňe bir transmilli kombinirlenen tor bar, ol Daniýada we Germaniýada Baltika deňzinde birnäçe deňiz ýel fermalaryna elektrik birikdirýär we iberýär.

Mundan başga-da, Europeewropada gaýtadan dikeldilýän energiýanyň ösüşini kynlaşdyrýan tassyklama meseleleri entek çözülmedi.Europeanewropanyň ýel energiýasy senagaty guramalary theB-ne gaýtadan dikeldilýän energiýa gurnama maksadyna ýetmek üçin birnäçe gezek teklip etseler-de, Europeanewropa hökümetleri taslamany tassyklamak üçin zerur wagty ep-esli azaltmaly we tassyklamak işini ýönekeýleşdirmeli.Muňa garamazdan, gaýtadan dikeldilýän energiýa taslamalarynyň ösüşi theB tarapyndan kesgitlenen berk ekologiki diwersifikasiýa goragy syýasaty sebäpli henizem köp çäklendirmeler bilen ýüzbe-ýüz bolýar.