30-njy maýda Halkara Energetika Guramasy “Amatly we deňhukukly arassa energiýa geçiş strategiýasy” hasabatyny ýaýratdy

(mundan beýläk “Hasabat” diýilýär).Hasabatda arassa energiýa tehnologiýalaryna geçmegi çaltlaşdyrýandygy görkezildi

energiýanyň elýeterliligini ýokarlandyryp, sarp edijileriň ýaşaýyş basyşyny azaltmaga kömek edip biler.

Hasabat 2050-nji ýyla çenli arassa nol maksadyna ýetmek üçin dünýäniň hökümetleriniň etmeli boljakdygyny aýdyň görkezýär

arassa energiýa üçin goşmaça maýa goýumlary.Şeýlelik bilen, global energiýa ulgamynyň iş çykdajylarynyň azalmagyna garaşylýar

indiki on ýylda ýarysyndan gowragy.Netijede, sarp edijiler has elýeterli we deňhukukly energiýa ulgamyndan peýdalanarlar.

Halkara Energetika Guramasynyň habaryna görä, arassa energiýa tehnologiýalarynyň durmuş sikllerinden has köp ykdysady artykmaçlygy bar

Gün we ýel energiýasy täze nesilde has tygşytly saýlama bolup, gazylyp alynýan ýangyja bil baglaýan tehnologiýalara garanyňda

arassa energiýa.Ulanyş nukdaýnazaryndan, elektrikli ulaglary satyn almak üçin iň ýokary çykdajy bolsa-da (iki tigirli we

üç tigirli) has ýokary bolup biler, ulanyjylar adatça ulanyş çykdajylary az bolany üçin pul tygşytlaýarlar.

Arassa energiýa geçişiniň peýdalary öňdäki maýa goýumlarynyň derejesi bilen ýakyndan baglanyşyklydyr.Hasabatda ol ýerde nygtalýar

häzirki global energiýa ulgamynda deňagramsyzlyk bolup, esasan gazylyp alynýan ýangyç subsidiýalarynyň köp böleginde görkezilýär

arassa energiýa öwrülişigine maýa goýmak has kyn.Halkara energiýa gullugynyň hasabatyna görä hökümetler

Bütin dünýäde 2023-nji ýylda gazylyp alynýan ýangyçlaryň ulanylyşyna subsidiýa bermek üçin jemi 620 milliard dollar maýa goýar

sarp edijiler üçin arassa energiýada bary-ýogy 70 milliard dollar bolar.

Hasabat, energiýanyň üýtgemegini çaltlaşdyrmagyň we gaýtadan dikeldilýän energiýanyň ýokarlanmagyny sarp edijileri üpjün edip biljekdigini seljerýär

has tygşytly we elýeterli energiýa hyzmatlary.Elektrik, nebit önümlerini elektrik ulagy, ýylylyk hökmünde ep-esli çalyşar

nasoslar we elektrik hereketlendirijileri köp pudaklarda has giňden ulanylýar.2035-nji ýyla çenli elektrik energiýasynyň nebitiň ornuny tutmagyna garaşylýar

esasy energiýa sarp edilişi hökmünde.

Halkara Energetika Guramasynyň müdiri Fatih Birol: “Maglumatlar arassa energiýa geçişiniň näçe çalt amala aşyrylýandygyny görkezýär,

hökümetler, kärhanalar we öý hojalygy üçin has tygşytly.Şeýlelik bilen, sarp edijiler üçin has amatly çemeleşme

energiýanyň özgeriş tizligini çaltlaşdyrmak, ýöne garyp sebitlere we garyp adamlara berk aýak basmak üçin has köp iş etmeli.

ösýän arassa energiýa ykdysadyýeti. ”

Hasabat, dünýädäki ýurtlaryň aralaşmagyny ýokarlandyrmagy maksat edinýän täsirli syýasatlara esaslanýan birnäçe çäräni teklip edýär

arassa tehnologiýalaryň tizligi we has köp adama peýdaly.Bu çäreler az girdejili energiýa tygşytlylygy meýilnamalaryny üpjün etmegi öz içine alýar

öý hojalygy, ýyladyş we sowadyş çözgütlerini işläp düzmek we maliýeleşdirmek, ýaşyl enjamlary satyn almaga we ulanmaga höweslendirmek,

potensial energiýany azaltmak üçin jemgyýetçilik transportyna goldawy artdyrmak, ikinji el elektrik ulagy bazaryny we ş.m.

geçiş sosial deňsizlige sebäp boldy.

Energetika ulgamyndaky häzirki agyr deňsizlikleri çözmekde syýasata gatyşmak möhüm rol oýnaýar.Dowamly energiýa bolsa-da

tehnologiýalar energiýa howpsuzlygyny we daşky gurşawy goramak üçin möhüm ähmiýete eýe, olar köpler üçin elýeterli däl.Hasaplanylýar

Ösüp barýan bazarda we ösýän ýurtlarda takmynan 750 million adamyň elektrik togundan, 2 milliarddan gowrak adamyň bolsa elektrik togundan peýdalanmaýandygyny

arassa nahar tehnologiýalarynyň we ýangyjyň ýoklugy sebäpli adamlar ýaşamakda kynçylyklara duçar bolýarlar.Energiýa elýeterliligindäki bu deňsizlik iň köp zady emele getirýär

düýpli sosial adalatsyzlyk we syýasata gatyşmak arkaly gyssagly çözülmeli.