Germaniýa gyş wagtynda bolup biljek tebigy gaz ýetmezçiligine jogap edip, kömür bilen işleýän elektrik stansiýalaryny gaýtadan açmaga mejbur boldy.
Şol bir wagtyň özünde, aşa howa, energiýa krizisi, geosyýasat we beýleki köp faktorlaryň täsiri astynda käbir Europeanewropa ýurtlary
kömür energiýasyny öndürmegi täzeden başladylar.Zyňyndylary azaltmak meselesinde köp ýurtlaryň “yza gaýdyp gelmegine” nähili garaýarsyňyz?In
greenaşyl energiýa öwrülişigini öňe sürmek, kömüriň roluny nädip ýokarlandyrmaly, kömür gözegçiliginiň arasyndaky gatnaşyklary dogry dolandyrmaly
we howanyň maksatlaryna ýetmek, energiýa garaşsyzlygyny gowulandyrmak we energiýa howpsuzlygyny üpjün etmek?Birleşen Taraplaryň 28-nji konferensiýasy hökmünde
Milletleriň howanyň üýtgemegi baradaky çarçuwaly konwensiýasy geçiriljek, bu mesele kömür energiýasyny gaýtadan açmagyň netijelerini öwrenýär
ýurdumyň energiýa öwrülişigi we “goşa uglerod” maksadyna ýetmek.
Uglerod zyňyndylaryny azaltmak energiýa howpsuzlygyny peseldip bilmez
Uglerodyň ýokary derejesini we uglerodyň bitaraplygyny ýokarlandyrmak kömürden ýüz öwürmegi aňlatmaýar.Germaniýanyň kömür energiýasyny gaýtadan başlatmagy bize energiýa howpsuzlygyny aýdýar
öz elimizde bolmaly.
Recentlyakynda Germaniýa ýakyn gyşda elektrik togunyň ýetmezçiliginiň öňüni almak üçin kömür bilen işleýän elektrik stansiýalaryny ýapmak kararyna geldi.Bu görkezýär
Germaniýanyň we tutuş EUB-iň uglerod zyňyndylaryny azaltmak syýasatlarynyň milli syýasy we ykdysady bähbitlere ýol açandygyny.
Kömür energiýasyny täzeden başlatmak ejiz hereket
Rus-Ukraina konflikti başlamazdan ozal Unionewropa Bileleşigi ep-esli wada berýän ägirt uly energiýa meýilnamasyny durmuşa geçirdi
parnik gazlarynyň zyňyndylaryny azaltmak we 2030-njy ýyla çenli elektrik energiýasynda gaýtadan dikeldilýän energiýanyň paýyny 40% -den 45% -e çenli ýokarlandyrmak.
uglerod1990-njy ýyldaky zyňyndylaryň 55% -ine zyňyndylar, rus ýangyçlaryna garaşlylykdan dynmak we 2050-nji ýyla çenli uglerodyň bitaraplygyny gazanmak.
Germaniýa dünýäde uglerod zyňyndylaryny azaltmakda elmydama öňdebaryjy bolup gelýär.2011-nji ýylda Germaniýanyň şol wagtky kansleri Merkel muny yglan etdi
Germaniýa 2022-nji ýyla çenli 17 atom elektrik stansiýasynyň hemmesini ýapar. Germaniýa senagat taýdan ilkinji ösen ýurt bolar
soňky 25 ýylda ýadro energiýasy öndürmekden ýüz öwürer.2019-njy ýylyň ýanwar aýynda Germaniýanyň kömür çykarmak komissiýasy yglan etdi
kömür bilen işleýän ähli elektrik stansiýalarynyň 2038-nji ýyla çenli ýapyljakdygyny mälim etdi. Germaniýa parnik gazlarynyň zyňyndylaryny 1990-njy ýylyň 40% -ine çenli azaltmagy wada berdi
zyňyndy derejesi 2020-nji ýyla çenli, 2030-njy ýyla çenli 55% azaltmak maksadyna ýeter we 2035-nji ýyla çenli energiýa pudagynda uglerodyň bitaraplygyna ýeter.
2045-nji ýyla çenli doly uglerod bitaraplygyny gazanyp, gaýtadan dikeldilýän energiýa energiýasynyň öndürilişiniň paýy 100%. Diňe Germaniýa däl, eýsem köp
Europeanewropa ýurtlary kömürturşy gazynyň zyňyndylaryny azaltmak üçin kömüri gysga wagtda çykarmagy wada berdiler.Mysal üçin,
Italiýa 2025-nji ýyla çenli kömür çykarmagy, Gollandiýa bolsa 2030-njy ýyla çenli kömüri çykarmagy wada berdi.
Şeýle-de bolsa, Russiýa-Ukraina konfliktinden soň EUB, esasanam Germaniýa uglerod zyňyndylaryny azaltmak meselesinde düýpli düzedişler girizmeli boldy.
syýasaty Russiýa garşy durmak zerurlygy sebäpli ýüze çykdy.
22ewropa Bileleşiginiň Energetika ministrleriniň ýygnagy 2030-njy ýylyň iýunyndan iýulyna çenli 2030-njy ýylda gaýtadan dikeldilýän energiýa paýynyň maksadyny 40% -e çenli üýtgetdi.2022-nji ýylyň 8-nji iýulynda,
Germaniýanyň mejlisi 2035-nji ýylda 100% täzelenip bilýän energiýa energiýasy öndürmek baradaky maksadyny ýatyrdy, ýöne hemmetaraplaýyn gazanmak maksady
uglerodyň bitaraplygy 2045-nji ýylda üýtgemez.Deňagramlaşdyrmak üçin 2030-njy ýylda gaýtadan dikeldilýän energiýanyň paýy hem ýokarlanar.
Maksat 65% -den 80% -e çykaryldy.
Germaniýa beýleki ösen Günbatar ýurtlaryna garanyňda kömür energiýasyna has köp bil baglaýar.2021-nji ýylda Germaniýanyň täzelenip bilýän energiýa energiýasy öndürilmegi
elektrik energiýasynyň öndürilişiniň 40,9% -ini emele getirdi we iň möhüm elektrik çeşmesine öwrüldi, ýöne kömüriň paýy
kuwwat täzelenýän energiýadan soň ikinji ýerde durýar.Russiýa-Ukraina konfliktinden soň Germaniýanyň tebigy gaz energiýasy öndürilmegi azalmagyny dowam etdirdi,
2020-nji ýylda 16.5% -den 2022-nji ýylda 13,8% -e çenli ýokarlandy. 2022-nji ýylda Germaniýanyň kömür energiýasy 30% -e düşenden soň ýene 33,3% -e çenli ýokarlanar.
2019.
Germaniýanyň kömür energiýasyny täzeden başlatmakdan başga çäresi ýok.Jemleýji derňewde theB energiýa pudagynda Russiýa garşy sanksiýalar girizdi
Tebigy gazyň ýokary bahasyna sebäp bolan Russiýa-Ukraina konflikti.Germaniýa ýokary bahaly tebigy basyşlara çydap bilmeýär
Germaniýanyň önümçilik pudagynyň bäsdeşlige ukyplylygyny ýokarlandyrýan uzak wagtlap gaz.pese gaçmagy we ykdysadyýet
çökgünlikde.
Diňe Germaniýa däl, Europeewropa hem kömür energiýasyny täzeden başlaýar.2022-nji ýylyň 20-nji iýunynda Gollandiýanyň hökümeti energiýa jogap hökmünde aýtdy
krizis, kömür bilen işleýän elektrik stansiýalarynda çykýan gapagy ýokarlandyrar.Gollandiýa ozal kömür bilen işleýän elektrik stansiýalaryny 35% işlemäge mejbur etdi
kömürturşy gazynyň zyňyndylaryny çäklendirmek üçin iň ýokary güýç öndürmek.Kömür bilen işleýän energiýa önümçiliginiň gapagy aýrylandan soň, kömür bilen işleýän elektrik stansiýalary
köp mukdarda tebigy gazy tygşytlap, 2024-nji ýyla çenli doly güýjünde işläp biler.Awstriýa kömüri doly ýitiren ikinji Europeanewropa ýurtudyr
elektrik öndürmek, ýöne tebigy gazyň 80% -ini Russiýadan import edýär.Tebigy gaz ýetmezçiligi bilen Awstriýanyň hökümeti mejbur boldy
ýapylan kömür bilen işleýän elektrik stansiýasyny täzeden açyň.Esasan ýadro energiýasyna bil baglaýan Fransiýa hem kömüri gaýtadan işlemäge taýýarlanýar
durnukly elektrik üpjünçiligini üpjün etmek üçin güýç.
Amerikanyň Birleşen Ştatlary hem uglerodyň bitaraplygyna barýan ýolda “tersine”.Amerikanyň Birleşen Ştatlary Pari Paris şertnamasynyň maksatlaryna ýetmek üçin zerur
uglerod zyňyndylaryny 10 ýylda azyndan 57% azaltmak.ABŞ hökümeti uglerod zyňyndylaryny 50% -den 52% -e çenli azaltmagy maksat edinýär
Şeýle-de bolsa, uglerod zyňyndylary 2021-nji ýylda 6,5%, 2022-nji ýylda 1,3% ýokarlandy.
Iş wagty: Noýabr-10-2023